Ekološke i lokalne dileme na fotograiji “Ovce i cijevi čekaju zatvaranje Poglavlja 27”

Crnogorska pobjednica fotografskog konkursa “Jesmo li stigli: Koji su putokazi ka EU?”, Nikšićanka Sofija Đukanović, učestvovaće i na prestižnom World Press Photo događaju

Mlada fotografkinja iz Nikšića Sofija Đukanović predstavljaće Crnu Goru na prestižnom World Press Photo događaju u Amsterdamu, a kao pobjednica fotografskog konkursa iz Crne Gore.

Ona je učestvovala na izložbi mladih fotografa iz Crne Gore i regiona pod nazivom “Jesmo li stigli: Koji su putokazi ka EU?” (Are We There Yet: What Are the Road Signs to EU?) koja je do 3. novembra otvorena u Podgorici, u Fotografskoj galeriji “F 64”. Izložba je okupila 30 autora sa Zapadnog Balkana koji kroz objektiv istražuju kako njihova generacija vidi Evropu danas i procese evropskih integracija. Na osnovu konkursa, stručnjaci iz Nevladine organizacije “PhotoCG”, odabrali su najbolje fotografije čiji su autori: Ana Mitrović, Manuela Fetahović, Indrit Çitaku, Elma Džidić i Sofija Đukanović.

Iz svake od zemalja učesnica konkursa, izabran je po jedan pobjednik, koji će predstavljati svoju državu na završnom događaju World Press Photo “Winners' Week” u Amsterdamu.

Crnu Goru će tom prilikom predstavljati Sofija Đukanović sa radom pod nazivom “Ovce i cijevi čekaju zatvaranje Poglavlja 27 / Sheep and Pipes Await the Closure of Chapter 27”.

“‘Ovce i cijevi čekaju zatvaranje Poglavlja 27’ nastala je u aprilu 2025. Poglavlje 27 - Životna sredina i klimatske promene, predstavlja ključnu etapu u pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, a za njegovo zatvaranje neophodna je izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu. Nadležni tvrde da je lokacija industrijsko zemljište sa gotovo zanemarljivom florom i faunom, bez agrikulturnog potencijala, i da projekat neće izazvati dodatno zagađenje vazduha, vode ni zemljišta. Ipak, mještani zemljište smatraju vrijednim i bez povjerenja prema obećanjima zauzimaju zaštitnički stav, duboko zabrinuti za životnu sredinu. Dok se traži kompromis između evropskih zahtjeva i lokalnog otpora, i ovce i cijevi mirno čekaju svoju sudbinu”, objašnjava Đukanović motive i suštinu rada.

Njena fotografija bavi se upravo simboličnim prikazom lokalnih i ekoloških dilema vezanih za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu - ključnog projekta za zatvaranje Poglavlja 27, koje obuhvata oblast životne sredine i klimatskih promjena. Dok se traži kompromis između evropskih zahtjeva i lokalnog otpora, i ovce i cijevi mirno čekaju svoju sudbinu.

“Promjene su nam potrebne, ali cilj svih promjena mora biti u skladu sa očuvanjem našeg najdragocjenijeg bogatstva , a to je priroda”, poručila je Sofija Đukanović, čija fotografija nosi snažnu ekološku i društvenu poruku.

Projekat, koji su pokrenule ambasade Kraljevine Holandije u zemljama regiona, fokusira se na teme dezinformacija, stereotipa i stvarnih iskustava mladih na putu ka Evropskoj uniji. Učesnici su, pod mentorstvom nagrađivane holandske fotografkinje Ilvy Njiokiktjien, razvili autentične vizuelne priče koje prikazuju savremeni život, izazove i nadu u regionu.

Inicijativa je realizovana u saradnji sa partnerima iz Crne Gore, Srbije, Albanije, Sjeverne Makedonije, Kosova i Bosne i Hercegovine, s ciljem jačanja kulturnih i profesionalnih veza među mladim autorima Balkana i Evrope. 

Đukanović je rođena 2001. dodine i diplomirana je dizajnerka. Osnovne studije prvog stepena, na Fakultetu primenjenih umetnosti, odsjek “Tekstil” završila je na Univerzitetu umetnosti u Beogradu. Trenutno je na master studijama, na odsjeku “Fotografije”, modul “Vizuelne komunikacije” na istom fakultetu. Fotografkinja je i suosnivačica Instituta za vunu Crne Gore, kao i fotografkinja u NVO Zeleni centar. Za sobom ima veliki broj projekata, samostalnih i kolektivnih izložbi.