Vrijeme

Johan Bes - Čovjek zbog koga pamtimo Njegoša

Đorđije Njunjić 13.11.2024
Johan Bes - Čovjek zbog koga pamtimo Njegoša

Bečki slikar koji je rođen u Pešti, dugo godina je radio u Srbiji kao pomoćnik Atanasa Jovanovića, litografa i jednog od prvih srpskih fotografa. Trendovi slikanja kraljevskih i carskih ličnosti nijesu zaobišli ni ove prostore, te su Atanas i Bes krenuli u akciju i ovjekovječili niz istorijskih ličnosti kao što su Obrenovići i Karađorđevići.

Nama vjerovatno najznačajniji portret koji posjeduje Muzej na Cetinju jeste portret Petra II Petrovića Njegoša. Pored Njegoševog djela ovaj portret nastao 1847. godine duboko je utkan u dnk crnogorskog naroda. Vizuelna interpertacija Njegoša jako je značajna i što krilatica kaže “slika govori više od hiljadu riječi”. I zaista generacije i generacije stvorile su mentalnu sliku oko toga kakav je Njegoš možda bio? Ličnost, stav, ekspresija koja izbija sa tog platna, pogled, ton boja, prenosi i prenosiće energiju velikog mislioca.

Njegoš je upravo tako i oslikan, kao narodni (tradicionalni), a opet svjetski (moderan), kao duhovni a opet svjetovni, kao mačistički i renesansni, kao mislioc i kao model, kao ozbiljan a opet možemo vizuelizovati kako se baš nakon tog momenta osmijehnuo što rade sad neki AI materijali koji pokreću kroz programe slike.

Dakle Johan i Atanas su napravili vanvremensku stvar, remek djelo koje ostaje vizuelni pečat jedne od najznačajnijih crnogorskih ličnosti. Njegošev pogled i stav nastaviće da sija sa mnogih zidova kuća, stanova, institucija, a sa te slike se može dosta naučiti, kao i iz njegovih djela.