Kinobus – bioskop na točkovima, u Nikšiću

Čisto da znate, koliko je u svim selima naše opštine, pa i onim najudaljenijim od grada – nekad bio voljen film.

Toliko – da je prije više od šest decenija, kao važan projekat u gradu, realizovana ideja: pokretni bioskop. Ili, kinobus – vozilo sa kojim se lako mogla realizovati projekacija na velikom platnu u svim seoskim školama i domovima.

Samo što, naravno – nije bilo lako. U to vrijeme, na ljeto 1961. godine, magistralnih puteva koji vode od grada i ka gradu nije bilo; ka Titogradu se išlo uskim i krivudavim putem preko Pandurice, a prema Grahovu i Trebinju vodili su takođe uski putevi – bez asfalta. I tako sve u narednih 15, ili 20 godina.

Ali, šta je to, nikakva prepreka za kinobus i njegovog vozača Sloba Vujičića! Ali, prvo je na Narodnom univerzitetu u gradu osnovan Centar za prikazivanje filmova, otprilike krajem 1960. godine. Pa je narednog ljeta nabavljen sasvim moderan – kinobus. I kako su ga samo čuvali.

U medijskim natpisima iz tog vremena nailazimo tako, na primjer, na izvještaje sa brojnih projekcija – od Grahova, pa Velimlja i drugih banjskih sela – i sve do Vraćenovića... I naravno, na bližim mjestima gradu – od Vidrovana do Bogetića.

Jedini uslov, u tom periodu, bio je – da je u selo ,,stigla struja“ – odnosno da je lokacija elektrifikovana. A to tada, u velikom broju mjesta u opštini, još nije bio slučaj. Nego je struja u udaljenije krajeve tek dolazila.

Dakle, ti Nikšićani na svojim selima često nijesu imali struju – ali su znali da im je film i filmska umjetnost nešto baš bitno! A kako to znamo: pa, spram tekstova iz Nikšićkih novina iz tog perioda. A tamo stoji, na primjer, da su te projekcije toliko bile popularne – da su pojedini filmovi, onda kad kinobus stigne u selo – puštani i više puta dnevno u krcatim salama.

E sad, dio tih filmova bili su tad megapopularni vesterni, pa filmovi za djecu... A takođe (tek opismenjavanom narodu) puštani su i oni edukativnog karaktera – ali i oni jasno propagandni, koji su opisivali napredak u Jugoslaviji, izgradnju fabrika i gradova, diplomatske posjete Tita po bijelom svijetu...

Nego, nije ni Nikšićanima bilo lako prodati tad neku propagandu. Pa se neka mnogo ozbiljna uprava bioskopa tada i žalila u javnosti (na jesen 1961) – kako su ,,projekcije filmova lake tematike i vesterna dupke pune, a nekoliko odličnih kao ,,Ivan Grozni“ i ,,Tretjakovska galerija“ vrlo slabo posjećeni i moraju da se skidaju sa repertoara prije uobičajenog roka“...

U tom periodu, otprilike od sredine pedesetih, u Nikšiću je radio i prvi dječiji bioskop u Crnoj Gori! Odnosno, kao sekcija bioskopa ,,Napredak“, sa projekcijama koje su održavane u tadašnjoj školi ,,Luka Simonović“ (tada se nalazila u kompleksu sadašnjeg muzeja)...

Cijene karata – otprilike od 30 do 50, a za dječije projekcije nekih 20 dinara. Dječiji bioskop – uglavnom dupke pun. Pa su neki snalažnjivi klinci i napravili mali biznis od svega toga i preprodavali karte, onako spram interesovanja, kako koji dan (i o tome su mediji pisali početkom šezdesetih)...

Prije svega, velikom zaslugom našeg publiciste i hroničara grada Maksima Vujačića i Moma Rebića, sada su i sačuvani zapisi o tom vremenu i tim bioskopima; Maksim je građu o bioskopima u gradu, kroz prethodnih više od 110 godina od prvog bioskopa (bio u tadašnjoj Pivarskoj ulici, sada adresa Njegoševa 6) – sakupio u sjajnu knjigu, prije više od decenije.