Naši prvi fudbalski reprezentativci

Zamislite to vrijeme: još traje Drugi svjetski rat, borbe oko i u Berlinu traju već sedmicama, Hitler u onom đaoljem bunkeru, Sovjeti se polako približavaju Rajhstagu... A neki Nikšićani igraju fudbal za reprezentaciju. Rat još traje, ali je fudbalski meč – kao pobjedničko slavlje!

Šta bi mogao biti odgovor na pitanje – ko su bile prve dokazane fudbalske zvijezde u Nikšiću? Kriterijum bi mogao biti jednostavan: oni, koji su prvi obukli dres reprezentacije.

Dakle, bio je Prvi maj, a preko 5.000 gledalaca u pola godine ranije oslobođenom Cetinju, na stadionu pod Orlovim kršem. Crnogorci željni fudbala, nakon svih ratnih muka, borbi, pogibija, bolesti i gladi. I organizovan meč – prijateljski duel Crne Gore i Albanije.

Tada takođe komunistička Albanija – i tih nekoliko godina, kada je njena vlast Envera Hodže bila u dobrim odnosima sa Titovom Jugoslavijom. I tada, devet dana prije nacističke kapitulacije, dakle prije kraja Drugog svjetskog rata u Evropi – Crna Gora je pobijedila 2:1. I najavu i izvještaj meča objavila je, tog maja, Pobjeda koja je u tom periodu izlazila na Cetinju – nakon izlaska prvih brojeva u Nikšiću, krajem 1944. godine.

Odakle već tad neki nikšićki fudbaleri u reprezentaciji? Jer je Sutjeska, naravno, već bila osnovana. Već te zime, krajem februara 1945. godine. Njeno osnivanje, na mjestu koje prepoznajemo kao radost generacija nikšićke djece – je priča kojom ćemo se posebno baviti.

Za Crnu Goru, tog dana igrali su dvojica igrača Sutjeske: golman Mihailo – Muro Koprivica i bek, ,,petica“ Džavid Tuzović. Prvi reprezentativci u istoriji grada! Obojica prepoznati po talentu i igračkom kvalitetu, u predratnom periodu. Džavid je bio i prvi kapiten Sutjeske.

 

E, da, za susret su bile određene i tri rezerve iz Nikšića: Pavle – Ljoka Kotri, Novak Marković i Rako Matović. Ali, na meču nije bilo izmjena; pa su, pored dvojice igrača iz Sutjeske, nastupili petorica iz podgoričke (tada još nije bio Titograd) Budućnosti i četvorica iz cetinjskog Lovćena, najstarijeg kluba u Crnoj Gori.

I da: ovo je bila prva utakmica međunarodnog tipa, u bilo kom sportu, u Crnoj Gori, Jugoslaviji – i na cijelom Balkanu! Jer je, još jednom – Drugi svjetski rat još trajao... A u Jugoslaviji se borbe još vodile, u Hrvatskoj i Sloveniji.

I igrali su, prije svega – sa ponosom i za sjećanje na one predratne saigrače, pa drugove iz ratnih borbi... Čak osmorica predratnih nikšićkih fudbalera proglašeni su za narodne heroje Jugoslavije! A čak oko 60 fudbalera ili fudbalskih funkcionera ili trenera iz Nikšića je tokom Drugog svjetskog rata stradalo u NOB-u...

Lako je onda i zamisliti, koliko je bilo bitno Džavidu i Mihailu, da tog dana zaigraju za reprezentaciju, pred 5.000 gledalaca, dok je najveći od svih ratova još trajao.

Po Džavidu Tuzoviću, reprezentativcu, kapitenu i jednom od osnivača Sutjeske, jedna ulica kod bolnice nosi ime od 2016. godine. Prvi je fudbaler - koji je u Crnoj Gori ulicu dobio.

 

(cover photo: Tim Crne Gore koji je na kraju Drugog svjetskog rata pobijedio Albaniju)