Prva lopta u Nikšiću

Ozbiljno – kada se ,,pravi“ fudbal prvi put zavrtio u Nikšiću? Tema je, koja se tiče i prve fudbalske lopte u gradu – a o svemu tome pisao je, u brojnim publikacijama, naš brižni hroničar sporta u gradu Dino Tuzović.

Glavni kandidat za onog kojem bi trebali da zahvalimo za početke fudbalske igre u gradu, još krajem 19. vijeka i nakon oslobođenja Nikšića – je jedan plemić.

Taj Ljubo Petrović Njegoša bio je sin istog onog vojvode Šaka Petrovića Njegoša – po kom i sada nosi ime trg kod parka i ispred Saborne crkve. Uglavnom, kako bilježi Tuzović, Ljubo je završavao diplomatsku školu u Švajcarskoj – i na prelazu između dva vijeka sa školovanja donio jednu od prvih pravih lopti, ako ne i definitivno prvu (što sada ne možemo znati).

A ono što definitivno znamo, jer postoji pravi coprus delicti, fizički dokaz – da je Ljubo Petrović Njegoš donio prvi bicikl u Crnu Goru! Po povratku iz Pariza, gdje je takođe boravio na školovanju za diplomate, 1899. donio je ,,gvozdenog konja“, kako su tu novotariju Nikšićani tad nazivali – i sa čuđenjem gledali...

Taj prvi bicikl u Crnoj Gori (iz austrijske fabrike ,,Durkopp“) je sačuvan u porodici Petrović Njegoš, a Ljubova unuka Ana Petrović Njegoš (sa suprugom osnivačica Biciklističkog kluba Perun) ga je prije nekoliko godina i dovela u vozno stanje i vratila mu stari sjaj. Interesantno, sačuvana je i Ljubova saobraćajna knjižica, poput dozvole iz prvih decenija 20. vijeka, koja je bila potrebna tada da se vozi bicikl... A ta sačuvana dozvola je iz 1933. godine.

Nego, da se vratimo fudbalu. Po pisanju Dina Tuzovića – kandidati za one koji su donijeli prvu pravu fudbalsku loptu u grad su i braća Mijuškovići, takođe jedni od začetnika prvih klubova u Nikšiću. Tokom ljetnjih perioda prije Prvog svjetskog rata, kada su dolazili kući sa školovanja u Italiji i Francuskoj.

Potom, prvi fudbal u grad mogao je donijeti i ljekar Risto Đuričić, koji je studirao u Poljskoj (takođe tokom ljetnjih ferija dolazio u Nikšić, igrao i pričao o sve popularnijoj igri i sportu u Evropi). Kandidat je i student medicine iz austrijskog Graca Gavro Vujica.

Konačno, spisak zaokružuje novinar Pavle Cerović, koji je potom u međuratnom periodu bio i predsjednik kluba Gorštak.

 

Zna se, iz zabilježenih sjećanja Nikšićana sa početka 20. vijeka, da je nova igra među mladima brzo prihvaćena – naravno, ne na oduševljenje roditelja... U početku se igralo uglavnom sa krpenjačama – dok je kožna lopta bila rijetkost. I često bi izdušivala, pa bi spoljašnji dio krpili obućari, a za unutrašnji dio i mjehur koristila se guma sa bicikala...

Pa se Omer Asović, jedan od prvih fudbalera u gradu, decenijama kasnije prisjećao i da su brojni mečevi često bili prekidani u momentu kada bi lopta izdušivala.

Nego, o prvom klubu u gradu znamo zahvaljujući pisanju Đorđija Đoka Njunjića u listu ,,Slobodna Misao“, 1931. godine. On je tada zapisao da su prvi tim osnovali gimnazijalci, kao Građanski sportski klub Obilić, 1920. godine – kao sekciju đačke družine Budućnost. Istu informaciju zabilježio je i Veljko Šakotić u radu ,,Kulturno-umjetnička društva u Nikšiću između dva rata“ – i vezuje je za kraj 1920. godine.

Tako da znamo i neka od imena tih prvih igrača iz gimnaziskog tima Obilić: Luka Čopić, Đorđije Dole Golijanin, Ivo i Aco Mijušković, Marko Radović – Barać, Blažo Đurović, Jovan Jovović, Dragutin Pavićević, Gojko Bojičić...

I da, sa onim prvim mečevima (o čemu smo već pričali) na igralištu koje se nalazilo na prostoru današnjeg glavnog gradskog parka.

 

(cover photo: Nikšić krajem otomanske vladavine, izvor: ucg.ac.me)