Srednjoškolske serije kao prozor u svijet

Mnogima koji su se rodili krajem 80-ih i početkom 90-ih ovaj tekst će izmamiti osmijeh na lice. Jedno od onih čuvenih sjećanja koje vas vrati instant u doba odrastanja. Novijim generacijama može prikazati na koji način smo mi dobijali informacije iz svijeta.

Mnogi se sjećaju serije Beverli Hils, uspone i padove i zavrzlame koje se tiču prijatelja iz Beverli Hilsa koji prelaze iz srednje škole na koledž. Tu smo vidjeli svu raskoš jedne strane Amerike. Kako funkcionišu škole i upijali sve žive informacije. Na red je došla serija Heartbreak High, kod nas prevedena Nestašne godine. Bum koji je serija imala i uticaj na sve koji smo je gledali je vjerovatno nesaglediv danas. Australijska produkcija koju je dijelom finansirao i BBC, došla je mahom u domove Istočnih zemalja, Balkana i Baltika, a van engleskog govornog područja, još je bila emitovana u Indiji i Izraelu.

Bog sami zna, kako su se odlučili da seriju distribuiraju u ovaj dio zemljine kugle, ali uspjeli su da postignu kulturološki bum. Vjerovatno su znali da je takva vrsta estetike potrebna svima nama. Serija je snimana 7 sezona da bi prestalo interesovanje inostranih tv stanica za njeno otkupljivanje, a BBC je takođe prekinuo finansiranje. U svakom slučaju ono što je grupa australijskih srednjoškolaca iz Sidneja napravila za to kratko vrijeme teško je danas opisati. Rigidni sistem školstva koji je mahom i danas prisutan kod nas razbila je jedna serija prikazivajući nam drugu stranu škole, i to onu koju smo mi željeli da vidimo. Nik, Kristina, Rose, Rajan, Melani, Anita, i Kalvan Malvi kao Bogdan Dražić ili Drejzik su nam ostali u jako dobrom sjećanju. Netflix je napravio rimejk filma koji je emitovan 2022. godine. Kako izgledaju škole, kako provode vrijeme u nastavi i van nastave sve su to bili uvidi u to kako žive naši australijski vršnjaci. Iako je sve bila fikcija imali smo neku sliku kako to tamo izgleda.

Bombardovanje naših adolescentskih mozgova nastavila je serija Saved by the bell, ili Zvono kao spas, čiji plot je takođe opšte poznat. Ovu američku seriju je radio gigant NBC i od 1989. godine do 2000-ih uz mnoštvo nastavaka snimili su 89 epizoda koje smo mi dijelom gledali i upijali. Skrič, Zek, Slejter, Liza, Gospodin Belding, Džesi, Keli su likovi koji nam često prođu kroz glavu kada se priča o serijama. A sve se dešava u srednjoj školi Bayside u Kaliforniji. Kao i kod Nestašnih godina okupiralo nas je sve od humora do oblačenja i ponašanja i često je ostajao onaj čudni osjećaj nakon gledanja, koliko smo mi drugačiji u odnosu na njih, što je logično pitanje u tim godinama.

Da nije sve ostalo na zapadnom govornom području potrudile su se španske produkcije u vidu serija Companeros koji po poznatom principu prati učenike srednje škole u Španiji i njihove profesore kao i serija Un paso adelante koji prati takođe učenike i đake španske srednje umjetničke škole. Dosta se nas brzo prešaltalo na učenje španskog jezika, a dotakli smo i dobar dio španske kutlure kroz ove dvije serije. Ono što je slučaj kod mene za razliku od zapadnih serija jeste da sam brže zaboravljao imena španskih likova, tako da dok danas pričam o ovim serijama jasno se sjećam likova i fizionomije glumaca, ali obično mi neko priskoči u pomoć sa imenima.

Ovo je samo dio lepeze televizijskih serija koje su nam utkane u kulturni kod a koje smo imali prilike da vidimo. O uticaju VHS-a često pišemo i to je ista strana novčića. Moramo ponoviti da je ova vrsta edukacije bila jako važna jer je to bilo pre-internetsko vrijeme ili sami počeci interneta kada je TV za razliku od danas bio ipak najvažniji aparat. Ako bi širili priču na drugu vrstu serija šta bi rekli koliko su značile Mućke, Treći kamen od sunca, Alo alo, Simpsonovi i sve drugo što je jako puno emitvano i reemitovano tokom decenija na našim prostorima. Ono što treba pomenuti jeste da se i pored druge strane komercijalnih medija koje su trovale ljude svojim programom našlo prostora za edukaciju mladih kroz zabavni program ove vrste, o čemu se danas takođe može diskkutovati.

Ali da u haosu 90-ih u sred Crne Gore gledamo tinejdžersku seriju koja nam stiže iz Australije i danas je nadrealno!

cover photo: prtsc